Hoe voorkom je gewichtsstijging na bewust gewichtsverlies?

Gepubliceerd door Irene van der Vuurst in Dieetcoach · 16 juni 2021

Op 10 juni vond het VoedingNL21 congres “Vet en metabole gezondheid” plaats. Uit dit congres kwam de conclusie dat een eiwitrijke, koolhydraatarme voeding gewichtstoename, na bewust gewichtsverlies voor een derde kan verminderen. Veel mensen die (snel) afvallen, komen immers ook weer aan.

Als mensen gewicht zijn verloren, is er daarna vaak sprake van gewichtstoename. Dit scheelt enorm per persoon. Sommige mensen komen weer net zoveel kilo’s aan als ze verloren hebben. En sommige mensen krijgen zelfs “bonuskilo’s”. Zij worden dus zelfs zwaarder dan hun aanvangsgewicht!!! Prof. dr. Marleen van Baak (emeritus hoogleraar fysiologie van obesitas vaan Universiteit Maastricht) deed onderzoek naar de verschillen. Zij keek wat er gebeurde met het vetweefsel als iemand gewicht verliest. Van Baak ontdekte dat het kleiner worden van de vetcellen bij afvallen, leidt tot stressreacties en inflammatie in de vetcellen. Inflammatie wil zeggen dat het immuunsysteem wordt aangezet. Hierdoor neemt de capaciteit om vet op te nemen toe. Dus bij gewoon eten wordt het lichaam klaar gemaakt om weer vet op te nemen in de vetcellen. Van Baak ontdekte ook dat het herstellen van stressreacties in de vetcellen verschilt tussen mensen. Mensen met meer tekenen van stress in de vetcellen, bleken ook degene te zijn die het meest in gewicht aankwamen na afvallen. En mensen waarvan de vetcellen snel herstellen van stress, blijken juist beter op gewicht te blijven. Dit resultaat betekent dat je kunt voorspellen wie na gewichtsverlies weer aankomt en wie niet. Het even het testen van “stressreacties in vetcellen“ is nog niet beschikbaar voor de dagelijkse praktijk. Daarbij is het ook niet duidelijk hoe stress en inflammatie in vetcellen en het herstel daarvan is te beïnvloeden. Persoonlijk denk ik dat gezond onbewerkt eten hier een grote rol bij speelt. Net als voldoende bewegen en goed slapen. Van Baak heeft ook gekeken naar goede strategieën voor gewichtsbehoud na afvallen. Zij heeft verschillende voedingsfactoren onder de loep genomen, van vezels tot groene thee en van de glycemische index tot geconjugeerd linolzuur (CLA). De glycemische index geeft de snelheid van het stijgen van het bloedglucose aan na een maaltijd en CLA is een stof waarvan beweert wordt dat het gewichtsverlies bevordert. Van Baak concludeert dat een eiwitrijke voeding (waarbij ongeveer een kwart van de energie uit eiwit wordt gehaald) gepaard gaat met minder gewichtstoename. Volgens haar kan circa een derde van de gewichtstoename hiermee worden voorkomen. Eten volgens de Schijf van Vijf houdt overigens ongeveer een tiende deel energie uit eiwit aan… Een eiwitrijke, vetarme voeding heeft hierbij minder effect dan een eiwitrijke, koolhydraatarme voeding. Dit klopt weer helemaal bij de inflammatietheorie, want het hormoon insuline bevordert dit immers ook. En insuline stijgt bij het eten van koolhydraten. En ja die zitten juist in die vetarme, bewerkte voeding… Dus de conclusies van Van Baak zijn helemaal niet nieuw, maar kennelijk wel voor de volgers van het congres. De rol van beweging is volgens Van Baak alleen overtuigend aangetoond bij gewichtsverlies. Er zijn wel aanwijzingen dat het ook het geval is bij gewichtsbehoud, maar daar is nog geen sluitend bewijs voor. Dit is ook weer vreemd, want bewegen heeft ook een heel positief effect op het verminderen van inflammatie. Beweging heeft wel meerdere gezondheidseffecten, zoals verlagen van het risico op hart- en vaatziekten en dementie, en zou volgens Van Baak daarom altijd onderdeel van de adviezen bij overgewicht moeten zijn. Wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op!