Overgewicht en obesitas zijn lastig te behandelen
Gepubliceerd door Irene van der Vuurst in Dieetcoach · 20 januari 2021
Het Partnerschap Overgewicht Nederland
(PON) heeft een stappenplan opgesteld voor de behandeling van overgewicht en
obesitas. Zij hebben alle mogelijke oorzaken van overgewicht en obesitas in
kaart gebracht. Hieruit blijkt heel goed hoe complex dit ziektebeeld is. En dat
terwijl u het zelf waarschijnlijk niet eens als ziekte ziet…
Het PON is in 2008 opgericht en ondergebracht
bij Erasmus MC te Rotterdam. Het zou mijns inziens momenteel beter POON kunnen
heten: partnerschap overgewicht en obesitas Nederland, omdat obesitas een
oprukkend probleem is. En dat terwijl wij het zelf zo niet zien. Wij hebben een
beetje overgewicht, mmwaah, wat maakt het uit? Veel!! Er zijn wel mensen met
alleen teveel lichaamsvet aan de buitenkant van het lichaam. Dit wordt ook wel het
“subcutane vet” genoemd. Dit is het vet dat dient als stootlaag, isolatie, etc.
Dit vetweefsel zit bijvoorbeeld op de bovenbenen, onze bips, rond de armen,
etc. Dit vetweefsel heeft geen nadelige effecten op onze gezondheid. Als u alleen dit
vet heeft, vallen de risico’s inderdaad wel wat mee. Maar velen hebben ook
zogenaamd “visceraal vet”, ook wel buikvet genoemd. Dit buikvet is wel
gevaarlijk. Dit vet is hormonaal actief. Ook bij een goed gewicht en een te
grote tailleomvang kan het buikvet schade berokkenen. Dit laatste komt ook
steeds vaker voor, waardoor de zogenaamde BMI (body mass index, de verhouding
tussen uw gewicht en lengte) geen goede indicatie meer is voor het risico voor
uw gezondheid. Het buikvet is goed doorbloed weefsel. Hierdoor worden er vrije
vetzuren gevormd. Dit zijn vetzuren die gaan “dwalen” in de bloedbaan. Het
gevaar is dat ze ergens blijven plakken, waardoor er aderverkaling
(atherosclerose) ontstaat. Dit geeft dan een vergroot risico op hart- en
vaatziekten. In het buikvet zitten ook cellen die hormonen maken. Dit zijn dan
hormonen die de stofwisseling in de war brengen. Uiteindelijk ontstaat hierdoor
diabetes en/of leververvetting. Vaak vooraf gegaan door een te hoge bloeddruk
en hoge cholesterolwaarden. Ook worden er door deze cellen ontstekingsreacties
veroorzaakt. Ook dit verhoogt de kans op aderverkalking, maar zorgt
bijvoorbeeld ook voor jicht en steeds terugkerende ontstekingen zoals een
blaasontsteking of een chronische verkoudheid. Het immuunsysteem is als reactie
op deze cellen actief, terwijl dit niet de bedoeling is. U begrijpt dat u dan
ook gevoeliger bent voor het krijgen van heftige reacties op virusinfecties
(zoals Corona). Niet even iets om uw schouders over op te halen. Het PON heeft
nu in kaart gebracht welke oorzaken er aan te wijzen zijn voor overgewicht en
obesitas. Er zijn zes categorieën beschreven: leefstijl, psychisch,
medicamenteus, hormonaal, hypothalaam en (mono)genetisch/ syndromaal. Deze
laatste categorieën komen weinig voor en worden in het ziekenhuis behandeld. De
andere vier categorieën zijn veel voorkomende oorzaken, maar worden nog niet
altijd opgespoord. Een ongezonde leefstijl is de meest voorkomende oorzaak, die
volgens PON vaak niet op zichzelf staat. Ook bij die groep mensen kunnen er
daarnaast een of meerdere andere factoren meespelen, waardoor het gewicht
verder toeneemt of niet afneemt. Dit kan op medisch gebied zijn, zoals
medicatie of hormonale of psychische problemen. Maar ook niet-medische factoren
kunnen het moeilijker maken om een gezonde leefstijl aan te nemen, zoals
schuldenproblematiek, armoede en eenzaamheid. Voor mij als diëtist is dit niets
nieuws. Ik neem deze factoren altijd mee in de behandeling. Maar als u, met
overgewicht, alleen adviezen à la Schijf van Vijf krijgt mét het advies meer te
bewegen, gaat het helemaal mis! Er is vaak veel meer nodig dan alleen deze
standaard adviezen. Sterker nog: de adviezen kunnen averechts werken bij
bovengenoemd buikvet. Daar helpt vaak alleen minder koolhydraten eten nog. En
nee, niet altijd is het zo streng als hetgeen u dan weer op internet vindt.
Stop met dat “google-en” en kom advies winnen bij een professional op dit
gebied: de diëtist! Wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op!