Eetgedrag is te sturen

Gepubliceerd door Irene van der Vuurst in Dieetcoach · 7 april 2021

Gedragswetenschapper Sanne Raghoebar promoveerde in maart aan de universiteit van Wageningen. Zij nam het eetgedrag van mensen onder de loep. Een interessant onderwerp waar u wellicht ook de vruchten van kunt plukken.

Raghoebar begint met een actueel onderwerp om als voorbeeld te dienen hoe gedrag van anderen ons gedrag beïnvloed. Stel u ziet een prullenbak vol met tissues waarmee anderen hun winkelwagentjes hebben schoon gemaakt. De kans is dan zeer groot dat u ook uw wagentje schoonmaakt, omdat u ziet dat dit de sociale norm is. Als een straat brandschoon is, gooien mensen minder snel afval op straat, omdat afval laten slingeren blijkbaar niet normaal is in die omgeving. Op dezelfde wijze kan het aanbod en de presentatie van voedsel mensen ook laten denken dat een bepaalde keuze of bepaald gedrag de sociale norm is. Raghoebar ging observeren in tankshops, bedrijfsrestaurants, restaurants in winkels en bij lunchbuffetten. Zij keek hoeveel producten er liggen, hoe ze werden gepresenteerd en hoe groot de portiegrootte was. Hier kwamen dan normen uit voort. Mensen kozen bijvoorbeeld een product waarvan duidelijk zichtbaar was, door bijvoorbeeld een open sausdeksel of kruimels, dat anderen dit ook hadden gekozen. Vervolgens vroeg zij dit na en bleek dat ook zo te zijn. Rahoebar ging vervolgens drie items onderzoeken. Het eerste item betrof een dichte en een open snoeppot. Op twee locaties en in een onderzoekslab werd met open en dichte deksels geëxperimenteerd. Daarna werden aanwezige personen bevraagd. Als het deksel op de pot zat, voelden aanwezigen zich minder vrij om wat te pakken en vonden zij dat het minder gepast was. Dit terwijl het snoep aangeprezen werd en er ook gewoon snoep gepakt mocht worden. De mensen pakten dan ook daadwerkelijk minder snoepgoed uit een pot met deksel. De deksel was als het ware de sociale norm. Bij het tweede item werd er online en in een nagemaakte supermarkt vlees en vegetarische producten aangeboden aan niet-vegetariërs. Wanneer het aanbod van vegetarische producten in de nagemaakte supermarkt groter was, dacht men dat andere consumenten vaker voor vegetarisch kozen. Als het vak met vlees groter was, dacht men dat vlees eten normaal was. Om duurzaamheid te bevorderen, zou inrichting en aanbieding veranderd kunnen worden, aldus Raghoebar, om zo mensen vaker vegetarische producten te laten kiezen. Bij het derde item, ook weer online en in een onderzoekslab, werd onderzocht hoe de portiegrootte invloed heeft op eetgedrag. Uit dit onderzoek bleek dat deelnemers die een groot stuk lasagne voorgeschoteld kregen, de dag erna zelf ook een vrij groot stuk pakten. Bij de kleinere portie kozen mensen juist de volgende dag voor een kleiner stuk. De portiegrootte gaf een sociale norm aan over de normale en een gepaste consumptie, die mensen op een later tijdstip ook weer handhaafden. Dit dus ongeacht iemands eigen persoonlijke normen. Ook ons eetgedrag kan dus de goede kant op gestuurd worden, net als het afval op straat... “Je zou niet alles moeten verbieden en alleen maar gezonde dingen moeten aanbieden”, zegt Raghoebar. “Maar het zou wel meer genormaliseerd mogen worden. Nu hangt het erg naar de ongezonde kant. Dat kan normaler worden getrokken. De balans moet terug en via de inrichting van ons voedselaanbod aangeven wat gezond en duurzaam is, kan daarbij helpen”. Al eerder verzuchtte hoogleraar Jaap Seidell iets soortgelijks. Hij gaf indertijd aan dat door de top 25 van de voedingsindustrie 15 miljard uitgegeven wordt aan promotie van hun producten!! Daar kan de overheid met voorlichtingscampagnes natuurlijk niet tegenop. Wel is het wellicht slim om mensen meer te sturen. Zelf kunt u hier thuis ook mee beginnen door bijvoorbeeld geen eten in het zicht te zetten. Wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op!